معرفی کتاب غالیان و شیوه‌های برخورد امامان معصوم (ع) با ایشان

فصل اول این کتاب تحت عنوان «کلیات» به بیان مسائل کلی‌ای چون پیشینه کار، نقد و بررسی منابع، تحدید واژگان و مفهوم شناسی غلو و واژه‌های مشابه آن، انواع غلو، باورهای غالیان و علل و ریشه‌های غلو پرداخته‌شده است.

فصل دوم به تاریخ غلو در اسلام تا پایان عصر غیبت صغرا اختصاص دارد. در این فصل ضمن بیان تاریخچه‌ای مختصر از باورهای غالیانه قبل از اسلام، به معرفی غالیان و جریان‌های غالیانه در زمان پیامبر اکرم (ص) و امامان (ع) پرداخته‌شده است. در این فصل شخصیت غالیانه عبدالله بن سبا و دیدگاه‌های مختلف راجع به وی موردتوجه قرارگرفته است و فرقه‌های غالی دوره ائمه (ع) ازجمله کربیه، مغیریه، بیانیه، منصوریه، راوندیه، حربیه، جناحیه، بزیعیه، خطابیه، معمریه، مفضلیه، اصحاب سری، بشاریه، اهل اباحه، مشبهه و ... معرفی شده‌اند. علاوه بر این برخی از شخصیت غالی این دوره که دارای فرقه‌ای هم شاید نبوده‌اند، معرفی شده‌اند. ازجمله این شخصیت‌ها به یونس بن ظبیان، محمد بن فرات، احمد بن محمد سیاری، فارس بن حاتم، علی بن حسکه، محمد بن موسی شریعی، محمد بن نصیر نمیری، احمد بن هلال عبرتایی حسین بن منصور حلاج و شلمغانی می‌توان اشاره کرد.
فصل سوم به شیوه‌های برخورد امامان معصوم (ع) با غالیان جاهل و فریب‌خورده اختصاص دارد. این شیوه‌ها که عمدتاً شیوه‌های مسالمت‌آمیز گفتاری بوده‌اند، شامل: نهی از غلو و تأکید بر میانه‌روی، نهی از دوست داشتن افراطی، دعوت به توبه، بیان پیامدهای منفی غلو، استفاده از حکمت و برهان، استدلال به قرآن، استدلال به احادیث، بهره‌گیری از سوگند و بهره‌گیری از مناجات و دعا جهت رد باورهای غالیان می‌باشند.
در فصل چهارم کتاب به شیوه‌های برخورد امامان (ع) با غالیان شیاد و فریب پرداخته‌شده است. در این فصل و ذیل شیوه‌های سخت گیرانه گفتاری و عملی به مواردی چون نهی از هم‌نشینی و ارتباط با غالیان، رسواسازی غالیان، لعن و نفرین غالیان، برائت از غالیان، بیرون راندن غالیان، تبعید غالیان و قتل غالیان اشاره شده است.
فصل پنجم و پایانی این کتاب نیز به تطور شیوه‌های برخورد امامان (ع) با غالیان اختصاص یافته است. در این فصل به دگرگونی‌هایی که در نوع برخورد با غالیان در هر یک از ادوار ائمه (ع) وجود داشته توجه شده و سعی شده علل آن موردبررسی و واکاوی قرار گیرد.
منبع: سایت سخن تاریخ