19- کتاب «زوال صفویه و سقوط اصفهان»
بحث و بررسی پیرامون سقوط سلسله صفویه از جنبه‌های بسیاری اهمیت دارد؛ کارهای قابل توجهی عمدتا از سوی محققان خارجی چون لارنس لاکهارت و ولادیمیر مینورسکی در این زمینه صورت گرفته است، اگرچه قطعا گوشه‌های کاوش‌نشده در این باره کم نیستند. «زوال صفویه و سقوط اصفهان» عنوان کتابی از «رودی مته» است که به قلم مانی صالحی علامه به زبان فارسی ترجمه شده است. «رودی مته» هلندی در سال 1975میلادی در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه اوترخت مدرک کارشناسی و در 1980میلادی مدرک کارشناسی ارشد دریافت کرد. به موجب یک قرارداد فرهنگی که در سال 1976میلادی میان هلند وایران منعقد شد، یک سال را در ایران سپری کرد. پس از سه سال تحقیق و مطالعه در مصر در سال‌های 1981 تا 1983 میلادی به آمریکا رفت و در آنجا در سال 1991میلادی در رشته مطالعات اسلامی از دانشگاه کالیفرنیا دکترا گرفت. او از سال 1993میلادی به عنوان عضو هیئت علمی به دانشگاه دلاویر پیوسته و تاکنون که استاد ممتاز صاحب کرسی مونروئه در تاریخ خاورمیانه است، در آنجا تدریس می‌کند. مته، کتاب «زوال صفویه و سقوط اصفهان» را تحقیقی بر اساس منابع فارسی‌زبانان و اروپائیان معرفی می کند؛ این کتاب در هشت فصل: «قالب‌های نمونه: ایران در اواخر دوران صفوی»، «سیاست‌ورزی در دربار صفوی»، «سیاست صفوی، بخش دوم: شاهان، وزیران اعظم و خواجگان»، «سیاست پولی و ناپدید شدن مسکوکات»، «از جنگ دائمی تا صلح پایدار: سیاست نظامی صفوی در قرن هفدهم»، «تضعیف و تزلزل پیوند‌ها: مرکز و ولایات»، «دین در ایران اواخر صفویه: روحانیون شیعی و اقلیت‌ها» و «از ثبات به آشوب و نا آرامی: دهه‌های پایانی»، سامان یافته است. «زوال صفویه و سقوط اصفهان» را انتشارت نامک در 520 صفحه منتشر کرده است.
20- سمپوزیوم «حاجی بکتاش ولی؛ حسن نیت و صلح»
دومین سمپوزیوم بین‌المللی «حاجی بکتاش ولی؛‌ حسن نیت و صلح» با حضور پژوهشگران مختلف از سراسر جهان به ویژه ترکیه، آلبانی و ایران در زمینه حاجی بکتاش ولی، علویان،‌ و تصوف در شهر نوشهیر ترکیه برگزار می‌شود.گسترش اندیشه‌های صلح‌طلبانه و اخلاق‌مدارانه حاجی بکتاش ولی از جمله اهداف برگزاری این سمپوزیوم است.«حاجی بکتاش ولی و جهان اندیشه وی»، «حاجی بکتاش ولی و آثارش»، «حاجی بکتاش ولی، تأثیرات و پیروانش»، «دور‌های گذار بکتاشیان و علویان»، «تصوف و بکتاشی‌گری و علوی‌گری» از موضوعاتی است که در این سمپوزیوم مطرح و بررسی خواهند شد.این سمپوزیوم به همت انستیتو مطالعات حاجی بکتاش دانشگاه حاجی بکتاش شهر نوشهیر ترکیه از شانزدهم تا هجدهم مهرماه 1394 در محل همین دانشگاه برپا خواهد شد. حاجی بکتاش ولی(د.نیمه دوم سده 7 قمری) که اصلیتی خراسانی داشته است، از صوفیان نامدار آناتولی است و طریقه بکتاشیه منسوب به اوست. مزار وی در شهر حاجی بکتاش(سولوجا کاراهویوک) قرار دارد.(جهت اطلاع بیشتر در مورد او نک: «حاجی بکتاش ولی» در دائره المعارف بزرگ اسلامی،ج19،ص537- 540) هم‌اکنون میلیون‌ها بکتاشی به عنوان شاخه‌ای از علویان در ترکیه،‌ آلبانی، مقدونیه،‌ کوزوو، بلغارستان و آلمان زندگی می‌کنند.
21- نشریه مطالعات اسلامی شیعی(Journal of Shi‘a Islamic Studies)
نشریه «مطالعات اسلامی شیعی»- Journal of Shi‘a Islamic Studies یا JSIS - نشریه ای علمی است که توسط کالج اسلامی در لندن منتشر می شود. این نشریه درصدد انتشارات مقالات علمی و انتقادی در زمینه مطالعات شیعی- أعم از کلام، فلسفه،عرفان،حقوق،فقه،سیاست،تاریخ، قرآن و حدیث- است. این نشریه درصدد تقویت و افزایش دانش مطالعات شیعی در زبان انگلیسی است. صفحه وب این نشریه به آدرس : http://www.islamic-college.ac.uk/journal قابل دسترسی است.
22- انتشار کتاب «تاریخ و عقاید زیدیه»
«زیدیه» یکی از فرق شیعی است که پس از امام سجاد (ع) پدید آمد. پیروان این فرقه، زید فرزند امام سجاد(ع) را امام و دیگر ائمه را تنها پیشوایان علم و معرفت می‌دانند. زید در نیمه قرن‌های اول و دوم هجری می‌زیست و در برابر هشام بن‌عبدالملک حاکم اموی قیام کرد و به شهادت رسید. امامان معصوم و دانشمندان امامیه، زید را به دلیل داشتن دانش، تقوا و شجاعت می‌ستایند و مدعی امامت نمی‌دانند؛ بلکه می‌گویند زید تنها به انگیزه امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح کارها و واگذاری حکومت به ائمه(ع) قیام کرد. فرقه‌هایی از زیدیه، خلافت ابوبکر و عمر را مشروع می‌دانند و دلیلشان جواز خلافت مفضول با وجود افضل است. به عقیده زیدیه، پیامبر(ص) تنها به امامت سه امام نخست تصریح کرده است و پس از امام سوم کسی میان امامان معصوم شرایط امامت، که مبارزه با ستمگران است، را ندارد. ازاین‌رو زیدیان به امامت امام سجاد(ع) وامامان بعدی باور ندارند؛ زیرا به جهاد علنی نپرداختند و به جای او زید و یحیی بن‌ زید و محمد بن‌ عبدالله (نفس زکیه) و شماری دیگر را امام می‌دانند که به جهاد پرداخته اند. کتاب «تاریخ و عقاید زیدیه»، به قلم مصطفی سلطانی،در 372 صفحه، توسط نشر ادیان، به چاپ رسیده است. این کتاب در پنج بخش: «کلیات»،«شکل‌گیری»،«گستره قلمرو زیدیان»،«انشعابات» و «دیدگاه‌های کلامی» نگارش یافته است.
23- اجازه ای تازه یاب از ابن ابی جمهور احسائی
ابن ابی جمهور احسائی از متکلمان امامی سده نهم هجری است که از وی حدود 50 اثر کوتاه و بلند بر جای مانده است. او در پایان شماری از تألیفات خود، اجازات و انهاءاتی برای شاگردان و کاتبان آثارش صادر کرده است که تاکنون 15 اجازه از او شناسایی شده است. این اجازات از منابع اصلی شناخت شرح احوال و آثار احسائی و نیز منبعی مهم برای شناخت شاگردان اوست. یکی از آخرین اجازات شناسائی شده احسائی، اجازه ای است که او در انتهای دستنویسی از کتاب عوالی اللآلی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه علی مذهب الإمامیه به کاتب آن حسین بن محمد الحافظ التونی داده است.(جهت متن اجازه مذکور نک: کتاب شیعه، شماره 7 و 8، صص199-209)
24- مزارات داراب
کتاب «مزارات داراب» تألیف محمدمهدی فقیه بحرالعلوم منتشر شد. موضوع این کتاب، معرفی زیارتگاه‌ها و بقاع شهرستان داراب در استان فارس، و بیان شرح حال شخصیت‌های مدفون در آنها است. در این اثر حدود ۵۷ زیارتگاه معرفی و بررسی شده است. کتاب «مزارات داراب» به شش فصل تقسیم شده است که از این میان، فصل اول به اختصار به تاریخ و جغرافیای داراب می‌پردازد. سایر فصل‌ها نیز به معرفی زیارتگاه‌های هر یک از بخش‌های داراب اختصاص دارد. از جمله زیارتگاه‌های مهمی که در این کتاب به تفصیل بررسی شده است، می‌توان به بناهای زیر اشاره کرد: بقعه منسوب به دحیه کلبی از صحابه رسول خدا (ص)، امامزاده ابوالقاسم محله لردویه، بقعه پیر مراد (امامزاده علاءالدین حسین) شهر داراب، امامزاده فضل‌الله روستای حسن‌آباد، امامزاده عبدالله و موسی در روستای فتح‌آباد بخش جنّت‌شهر، بقعه سپه‌سالار جنّت‌شهر، امامزاده ابوزکریّا در بخش فرگ و امامزاده محمد شهر دوبرجی. همچنین از زیارتگاه‌های جالب توجهی که در این کتاب معرفی شده، می‌توان از این مکان‌ها نام برد: قدمگاه و چشمه مقدس شاه زندو در روستای دولت‌آباد، قدمگاه امام علی (ع) در روستای شهنان، سنگ ضرب علی (ع) در تنگ خرتنگ جنّت‌آباد، بقعه دوازده امام در روستای قلاتویه، بقعه چهل تن در روستای نصرت، امامزاده پیر غیب در روستای قلعه‌نو، و بقعه تاریخی شیخ محمد در بیرون روستای محمدآباد در بخش فرگ. کتاب «مزارات داراب» در ۳۳۶ صفحه به قطع وزیری (که ۳۲ صفحه آن شامل تصاویر رنگی است)، در بهار ۱۳۹۴ از سوی انتشارات وثوق در قم منتشر شده است.
25- انتشار فهرست نسخه‌های خطی درباره حضرت علی(ع)
فهرست نسخه‌های خطی درباره حضرت علی(ع) با عنوان «معجم‌الآثار المخطوطه» از سوی حرم مطهر حضرت ابوالفضل(ع) در کربلا منتشر خواهد شد. این کتاب به معرفی 20 هزار نسخه خطی در 6 هزار عنوان پرداخته است که همگی درباره امام علی(ع) نگاشته شده اند و در کتابخانه‌های نقاط گوناگون جهان نگهداری می‌شوند. این مجلد نخستین جلد از مجموعه 14 جلدی معرفی نسخ خطی درباره چهارده معصوم(ع) است که جلد دوم آن نیز به فهرست نسخ خطی مربوط به حضرت زهرا(س) اختصاص دارد. این نسخه‌ها به زبان‌های عربی‌، فارسی،‌ ترکی و اردو هستند که به صورت فهرست‌واره و به زبان عربی منتشر می‌شود؛ بیشتر این نسخه‌ها متعلق به ایران است.(نک: 861038 http://www.tasnimnews.com/Home/Single/ )
26- انتشار کتاب «سازمان شیعه امامیه در عصر غیبت صغری»
کتاب «سازمان دینی شیعه امامیه در عصر غیبت صغری»،اثر پروین دخت اوحدی حائری توسط انتشارات ندای کادح، با همکاری انجمن کادح در 314 صفحه منتشر شد. این کتاب با رویکردی پژوهشی، به بررسی وضعیت سیاسی و سازمان دینی شیعیان در عصر غیبت صغری با استناد به مهمترین منابع تاریخی مسلمانان، پرداخته است.
27- کتاب «تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی»
«تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی» عنوان کتابی است که محمدعلی امیرمعزی آن را نوشته و نورالدین الله‌‌دینی کار برگردان آن به فارسی را برعهده داشته است. جنبه‌های امام‌شناسی شیعه اثنی‌عشری در این کتاب با مهارتی روش‌شناسانه عرضه می‌شود؛ صراحت و وضوح کلام، همراه با دقت و موشکافی در ارائه خوانشی امام‌شناسانه از احادیث شیعه، از ویژگی‌های این پژوهش علمی در تشیع باطنی است. این کتاب در 14 فصل سامان یافته است؛ فصل اول این کتاب «مروری بر اصطلاح «دین علی» و سیری در سرچشمه‌های ایمان شیعی» عنوان دارد. عنوان فصل دوم، «شهربانو، بانوی ایران‌زمین و مادر امامان» است. فصل‌های سوم تا هشتم کتاب نیز به جنبه‌ دوگانه شخصیت امام ــ یعنی عناصر قدسی (لاهوتی) و بشری (ناسوتی) و واسطه‌های بین این دو عنصر ــ اختصاص دارند و به آن دسته از دیدگاه‌های کلامی می‌پردازند که به ماهیت و مرتبه وجودی امام به‌ عنوان «ولی الله» مربوط‌ می‌شوند. عناوین این فصل‌ها عبارتند از: «پژوهشی درباره الوهیت امام»، «وجود پیشینی امام»، «امام در ملکوت: عروج و تعلیم راز»، «دانایی توانایی است: تعبیرها و نهفته‌های معجزه در تشیع امامی قدیم»، «نکته‌هایی در باب ولایت امامی» و «فقط مرد خدا انسان است: خداشناسی و انسان‌شناسی عرفانی». جنبه‌های گوناگون هرمنوتیک (تأویل) و روش اشاعه آنها از راه اعمال عرفانی شیعه، محتوای فصل‌های نهم تا یازدهم را تشکیل می‌دهند که این عناوین را دارند: «مجاهد تأویل: شعری از ملاصدرا درباره علی (ع)»، «ملاقات با ائمه در عرفان معاصر دوازده‌امامی» و «یادداشت‌هایی درباره دعا در شیعه امامی». معادشناسی، شخص منجی آخرت، امام زمان غایب (عج)، امام دوران ما، پیامدهای غیبت او و سایر رفتارهای تأویلی مربوط به این موضوع‌ها در سه فصل آخر مورد بررسی قرار گرفته‌اند. رابطه طبیعی بین سه حوزه کیهان‌زادی، کیهان‌شناسی و معادشناسی، هم به معنای جنبه فردی و هم جمعی، موضوع فصل دوازدهم‌اند. عنوان این فصل «آخر زمان و بازگشت به مبدأ» است. فصل سیزدهم ــ با عنوان «گونه‌شناسی دیدار امام غایب (ع)» ــ به گزارش‌های ملاقات امام غایب بر اساس روایاتی اختصاص یافته است که برای بیش از هزار سال ایمان و امید مؤمنان را پایدار نگه داشته است. سرانجام، فصل چهاردهم به بررسی تأویل‌های معادشناسی مکتب کلامی و عرفانی شیخیه کرمان، به‌ویژه عقیده مرکزی آنها (رکن رابع) اختصاص یافته است؛ آنجا که برخی مؤمنان، گاه نفوذی به اهمیت نفوذ امامان و پیامبران دارند. «غیبتی سرشار از حضور: تأویل شیخیه از غیبت» عنوان این فصل است. کتاب «تشیع: ریشه‌ها و باورهای عرفانی» با ویراستاری محمدحسین ساکت، در 606 صفحه از سوی نشر نامک منشر شده است.
28- تاز‌ه‌ترین آثار منتشر شده درباره «غدیر»
دربازه زمانی ابتدای سال جاری تا‌ مهرماه 94، تعداد 34 عنوان کتاب با موضوع اختصاصی «غدیر» به چاپ رسیده است. از میان این تعداد کتاب، 22 عنوان به چاپ نخست رسیده و 12 عنوان نیز اقبال چاپ جدید را پیدا کرده‌اند. مولفان موفق به تألیف 20 عنوان کتاب شده و 14 عنوان کتاب نیز با موضوع «غدیر» از سوی مترجمان ترجمه شده است. از جمله این آثار عبارتند از: «معنی حدیث الغدیر»،سیدمرتضی خسروشاهی،تحقیق سیدهادی خسروشاهی،بوستان کتاب قم،چاپ دوم،1394 ؛ «منبع‌شناسی جامع غدیر»،تدوین سیداحمد حسین‌زاده و حمیده جعفری‌پاورسی،تعالی،چاپ اول،1394 ؛ «حدیث غدیر» سیدمرتضی خسروشاهی، به‌اهتمام سیدهادی خسروشاهی،ترجمه اسماء خواجه‌زاده،کلبه شروق،چاپ اول،1394 ؛ «غدیر از دیدگاه اهل سنت»،محمدرضا جباران،شهاب،چاپ اول،1394 و «انسان آسمان:جستارهایی درباره امیرالمؤمنین (ع)»، موسی صدر، ترجمه احمد ناظم وحورا صدر،موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر،چاپ دوم، 1394.
29- تازه‌‌ترین آثار منتشر شده درباره امام علی‌النقی(ع)
در بازه زمانی پانزده ذی‌الحجه(میلاد امام علی‌النقی‌الهادی(ع) ) سال گذشته (مهرماه 93) تا مهرماه 94، 35 عنوان کتاب درباره امام علی‌النقی‌الهادی(ع) تألیف و ترجمه شده است. از میان این تعداد، 31 عنوان از سوی مولفان نگاشته و 4 عنوان نیز به فارسی برگردانده شده است. برخی از این آثار عبارتند از: «امام هادی (ع): تحلیلی بر تاریخ و سیره و زیارت جامعه کبیره»،محمدهادی یدالله‌پور،دفتر نشر معارف،چاپ اول،1394 ؛ «شب چراغ هدایت: نگاهی به زندگانی امام هادی (ع)»،محمدرضا سیبویه،ترجمه محمدهادی باس‌خواه،آستان ‌قدس‌ رضوی، ‌بنیاد پژوهشهای‌ اسلامی،چاپ دوم،1394 ؛ «زندگانی حضرت علی الهادی (ع)»،محمدتقی مدرسی، ترجمه محمدصادق شریعت،یاسین نور،چاپ اول،1393 ؛ «صحیفه امام هادی (ع)»،جواد قیومی‌اصفهانی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم،دفتر انتشارات اسلامی،چاپ دوم،1393 ؛ «موسوعه کلمات الامام الهادی (ع)»،گردآوری محمود شریفی،سیدحسین سجادی‌تبار،علی غلامی، پژوهشکده باقرالعلوم،چاپ اول، سال 1393 ؛ «حیاه الامام الهادی (ع)»،محمدجواد مروجی‌طبسی،بوستان کتاب قم،چاپ دوم، 1393 و «الامام الهادی (ع): دراسه فی احواله السیاسیه و عصره» عادل‌عبدالرحمن بدری،بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی،چاپ اول، 1393.
30- «بضاعت مزجات» در شرح مزارات شوشتر و دزفول
«بضاعت مُزجات»، رساله‌ای فارسی از دوره قاجار است که موضوع آن، شرح مزارات دو شهر شوشتر و دزفول و نیز تاریخچه بند شوشتر است. نویسنده این رساله، سید عبدالحسین بن عزیزالله جزایری شوشتری (درگذشته ۱۲۷۳ق.) است که آن را در سال ۱۲۴۶ق. نوشته و به حشمت‌الدوله محمدحسین فرزند محمدعلی دولتشاه فرزند فتحعلی‌شاه قاجار تقدیم کرده است. این اثر به کوشش حسین نصیرباغبان منتشر شده است. کتاب «بضاعت مزجات» شامل مقدمه و سیزده فصل است. مقدمه کتاب حاوی اطلاعاتی درباره خوزستان و برخی شهرهای آن، و نیز نسب مؤلف و شرح احوال برخی از شخصیت‌های خاندان وی است. در فصل اول، پس از بیان تاریخچه مختصری درباره شوشتر، مهم‌ترین مزارات این شهر معرفی شده اند؛ از آن جمله می‌توان به زیارتگاه‌های براء بن مالک، امامزاده عبدالله، ابراهیم سربخش، شیخ محمد سَوّار، سری سقطی، سهل بن عبدالله شوشتری، اویس قرنی، بشر حافی، بابا کوهی، پیر فتح، سید صالح، سید محمد شاه شهید، شعیب، عون، سید محمد گیاهخوار و شیخ شمس‌الدین اشاره کرد. در فصل دوم کتاب به معرفی شماری از زیارتگاه‌های دزفول پرداخته شده است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: محمد بن جعفر طَیّار، دانیال پیغمبر (ع)، شاه رودبند، شاه رکن‌الدین، ملا رجب، ابوالعلاء، سبز قبا، شیخ اسماعیل، شاه ابوالقاسم، عقیل و ابراهیم، حضرت اسحاق و بقعه علی. فصول سوم تا سیزدهم کتاب به تاریخچه بند شوشتر و مراحل مختلف بازسازی آن از دوره باستان تا زمان حیات مولف اختصاص دارد. کتاب «بضاعت مُزجات» از سوی نشر ارمغان تاریخ، همراه با مقدمه و نمایه‌های موضوعی و در ۳۱۲ صفحه به قطع وزیری، منتشر شده است.
31- نقش نام «علی» در مسجد و مزار ابراهیم ادهم در شهر جبله
«ابراهیم ادهم بلخی» (درگذشته ۱۶۱ یا ۱۶۲ق.) از مشاهیر زُهّاد و عُرفای سده دوم هجری است که احوال و اقوال وی به تفصیل در منابع تراجم و طبقات آمده است. درباره محل وفات و دفن ابراهیم ادهم میان مورخان و اصحاب تراجم اختلاف نظر شدیدی وجود دارد، با این حال، امروزه مسجد و زیارتگاه بزرگ و پررونقی منسوب به ابراهیم ادهم، در شهر «جَبله» (در ساحل دریای مدیترانه در خاک سوریه) وجود دارد که مشهورترین و بزرگ‌ترین مزار منسوب به وی به شمار می‌آید و جهانگردان مسلمان از سده ششم هجری و پس از آن، همچون علی بن ابی‌بکر هروی و ابن بطوطه به آن اشاره کرده‌اند. ساختمان کنونی این بنا از آثار دوره مملوکی است، اما در دوره عثمانی نیز تغییراتی در آن صورت گرفته است. کتیبه‌های متعدد موجود در بنا نیز شاهدی بر بازسازی‌ها و تغییراتِ مربوط به این دو دوره است. سنگ‌نوشته‌ای حاوی نقش نام علی (ع) در داخل این مسجد و زیارتگاه موجود است که بر دیوار ضلع شرقی فضای مرکزی مسجد نصب شده است.این سنگ‌نوشته به شکل دایره‌ای است که در میان آن نام علی (ع) چهار بار حول یک محور، به گونه‌ای که شکل یک صلیب شکسته را به وجود آورده، تکرار شده است. در بالای نقش نام علی (ع)، نوشته‌ای درون دو قاب کوچک وجود دارد که ظاهراً یک بیت شعر است. در سمت راست این نقش نیز نوشته دیگری به صورت عمودی به چشم می‌خورد که حاوی نام حجّار است. در سرزمین شام، افزون بر نقش فوق، تنها دو نقش تزئینی دیگرِ نام امام علی(ع) را سراغ داریم که در دو شهر حلب و طرابلس، به دست آمده و مربوط به دوره انتشار تشیع در این دو شهر در دو سده پنجم و ششم هجری است، اما وجود نقش نام علی (ع) از دوره‌ای متأخر و در زیارتگاهی متعلق به اهل سنت را باید در ارتباط با حضور گسترده فرقه نُصَیریه(علویان کنونی) در روستاهای واقع در کوهستان‌ها و مناطق ساحلی غرب سوریه، و در نتیجه اهتمام آنان به زیارتگاه ابراهیم ادهم ـ که پیروان این فرقه وی را از رجال و شخصیت‌های مقدس خود به شمار می‌آورند ـ توجیه و تفسیر نمود.(جهت اطلاع بیشتر نک: زیارتگاههای اسلامی در: 6http://islamicshrines.net/?cat= )
32- اقلیت کاکایی عراق
اهل حق، گروه مذهبی ایرانی است که دارای گرایش های عرفانی و بعضی اعتقاداتی است که در موارد بسیاری، با برداشت های رسمی و متشرعانۀ اسلامی ناساگاز است. این آیین هرچند در بستری اسلامی رشد کرده است، اما به سبب غلوّ در حقّ علی(ع)، با سایر فرق غالی شیعه قرابت دارد. با این حال، بعضی از مبادی آن را می توان در اعتقادات و سنت های فکری و فرهنگ عامۀ مردمان ساکن غرب ایران جست وجو کرد و رگه هایی از معتقدات پیش از اسلام را نیز در آن یافت. اهل حق، دوازده امام شیعۀ اثناعشری را قبول دارند و اصولاً شرایع گذشته، و بخصوص اسلام را برحق می دانند، اما حاصل و حقیقت همۀ آنها را در مذهب خود جمع می بینند. در عراق، این فرقه در پیوند با برزنجه (شرق سلیمانیه) کاکائی نامیده می شوند. این واژه برگرفته از کاکای کردی، به معنی برادر است. تحولات چند سال اخیر در عراق و پیدایش گروههای تکفیری سبب نا امیدی اقلیت کاکایی عراق شده و بعضی از آنها را واداشته است که مذهب خود را انکار کنند و یا دست به سلاح برند. کاکایی ها هم مثل مسیحیان و ایزدی ها برای حفاظت از خود نیروی مسلح تشکیل داده اند. این اقلیت که بطور عام «یارسان» یا «اهل الحق» نیز خوانده می شوند در تابستان 2014 میلادی با حمله داعش به موصل از دشت نینوا آواره شدند. آنها به خاطر عقاید غیرمعمولشان مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند و این باعث شده است که رفتاری محتاطانه داشته باشند و هویتشان مرموز بماند و در نتیجه تقریبا ناشناخته مانده اند. به سبب حمله داعش و از ترس حملات مشابه در مناطق کردنشین، اخیرا برخی از کاکایی ها اعلام کردند که مسلمان (سنی مسلک) هستند، با این حال دیگر کاکایی ها در کرکوک این اعلامیه را نفی کرده و معتقدند بسیاری از کاکایی هایی برای محافظت از جان خود به اسلام پناه آوردند. یکی از جنبه های کمتر شناخته شده این مذهب این است که دین کاکایی از دکترین غیرتبلیغی پیروی می کند و تغییر دین را نمی پذیرد. بر اساس این دین، اگر کسی کاکایی متولد نشود هیچ گاه کاکایی نخواهد شد.آنها امروزه برخلاف آموزه های آیینشان که قرن هاست آنها را به صلح و پرهیز از خشونت دعوت می کند، اقدام به تشکیل ارتش مسلح کرده اند.(جهت اطلاع بیشتر نک: دبپلماسی ایرانی در: http://www.irdiplomacy.ir/fa )